İktisadi olaylar analiz edilirken ortaya konan kurallar yapısına KURAM denir.
Geçmişte derlenmiş verileri kullanarak kurallar bulmaya ve bunları yorumlamaya İstatistiksel yöntem denir.
Bir iktisadi olayın en kesin anlatım yöntemi Cebirsel Anlatımdır.
Ordinalistler:Edgeworth,Antonelli,Fisher
Özellikleri:Fayda ölçülemez,karşılaştırılamaz,sıralanabilir,subjekti fdir,kişilere göre değişir.
Kardinalistler:Jevons,Gosson,Walres. Fayda util ile ölçülür.
Marjinal fayda(+)iken toplam fayda artar.
Marjinal fayda(-)iken toplam fayda azalır.
Marjinal fayda sıfır iken toplam fayda maksimumdur.
Farksızlık eğrilerinin özellikleri: Negatif eğimlidirler,Birbirlerini kesmezler,Orjine göre dış bükeydirler,Orjinden uzaklaştıkça daha yüksek fayda sağlarlar.
Tüketici Dengesi: Farksızlık eğrisinin bütçe doğrusuna teğet olduğu noktadır.
Talep:Ekonomik birimlerin satın alma gücü ile desteklenmiş istek ve arzularına denir.
Bir malın fiyatında meydana gelen oransal değişme talep miktarında daha büyük bir değişmeye yol açıyorsa E>1 olur.
Gelir esnekliği sıfırdan küçükse Eg<0 düşük mal
Sıfırdan büyükse Eg>0 normal mal
Birden büyükse Eg>1 lüks mal.
Engel fonksiyonu= QD=f(G)
Çapraz talep esnekliği Eab>0 ikame mal(hamsi,istavrit)
Eab<0 tamamlayıcı mal(çay,şeker)
Eab=İlişkisiz mallar
Girdi:Üretimde kullanılan her türlü varlığa GİRDİ denir.
Toplam Fiziki Ürün: Belli miktardaki değişken girdi ile sağlanan üretim miktarına Toplam Fiziki Ürün denir.
Eşürün eğrisi: Aynı toplam ürün miktarını gösterir.
Girdi miktarı:Üretim fonksiyonunun bir öğesidir.
Marjinal Maliyet:Üretimi bir birim arttırabilmek için katlanılması gereken maliyete marjinal maliyet denir
Hammadde,enerji ve işcilik ücretleri gibi giderlerin toplamına Toplam Değişir Maliyet denir.
Tam Rekabet Piyasasının Özellikleri: Atomize olma,mobilite,şeffaflık,homojenlik.
Mobilite:Serbestlik Atomize:Alıcı ve Satıcı sayısının çok fazla olması.
Tam rekabette firma kapanma noktası=AVC
Tam rekabette marjinal gelir:Ortalama gelire eşit
Firma Dengesi:MP=0
Bir firmanın satış fiyatı ile satış miktarının çarpımı ile Toplam Gelir elde edilir.
MONOPOL:Tek bir satıcı firma karşısında çok sayıda alıcının bulunduğu piyasa türüne monopol denir.
Tersi ise monopson’dur.
Monopol piyasasında çan eğrisi vardır.
Monopolcü rekabet piyasasında talep eğrisi negatif eğimlidir.
OLİGOPOL:Az sayıda satıcı sonsuz alıcı piyasa türü.Dirsekli talep eğrisi görünür.
Düopol:2 satıcı çok sayıda alıcı.
Faktör Piyasası:Üretim faktörlerinin alınıp satıldığı piyasaya Faktör Piyasası denir.
Kısa dönemde sabit olan girdilerin verimine RANT BENZERİ denir.
Genel Denge Analizi:Walras,Pareto,Quesnay,Leontuef
Üretimde her şeyin değiştirilebildiği döneme UZUN dönem denir.
MR sıfır iken TR maksimumdur.
Tam rekabette Pareto optimalite koşulu geçerlidir.
İşgücü arz eğrisinin şekli:Önce pozitif sonra negatiftir.
Faktör talep eğrisi azalan eğimlidir.
Firma faktör alımını durdurduğunda MRP=W
Kartellerde temel amaç karın arttırılmasıdır.
Bir zaman boyutuna bağlı olmadan ifade edilebilen değişkenlere stok değişken denir.
Bir ekonomik sistemdeki bütün değişkenlerin değişebileceği zaman dilimine uzun dönem denir.
Pasta sayısı: 0 1 2 3 4 5, Toplam fayda: 0 12 21 28 33 36 ise 5.dilim pastanın tüketiciye sağladığı marjinal fayda 3 tür. Marjinal fayda: 0 12 9 7 5 3
Bir malın fiyatını belirleyen temel faktörler arz ve taleptir.
Eş fayda eğrisi üzerinde B(4,8), C(8,4) iken tüketici B noktasından C noktasına geçerken et ile ekmek arasındaki marjinal ikame oranı 1 dir. (8-4)/(8-4)=1
Tüketicinin gelirinin değişmesi durumunda ulaşabileceği yeni tüketici denge noktalarını gösteren eğriye gelir-tüketim eğrisi adı verilir.
Değişken girdi miktarı 8, toplam fiziki ürün 120 birim iken, değişken girdi miktarı 12'ye çıkarıldığında toplam fiziki ürün 160 oluyorsa marjinal fiziki ürün 40/4=10 bulunur. 160-120=40 12-8=4
Toplam fiziki ürünün maksimum olduğu noktada marjinal fiziki ürün sıfırdır.
Üretim için sadece iki girdinin kullanıldığı ve bu iki girdinin de değişken olduğu durumda, aynı toplam ürün miktarını sağlamaya imkan verecek girdi bileşimlerinin geometrik yerlerini birleştiren eğrilere eş ürün eğrisi denir.
Eş ürün eğrilerinin özelliklerinden biri orijine göre dış bükey olmalarıdır.
Talep eğrisinin yer değiştirmesinin nedenleri: Tüketicinin zevk ve tercihlerinin değişmesi, Tüketicinin gelirinin artması, Tamamlayıcı mal fiyatlarının yükselmesi, İkame malları fiyatlarının düşmesi.
Tüketiciler belirli bir ihtiyaçlarını karşılarken, birbirlerinin yerine kullanılabilen mallara ikame malı denir.
Üretim faktörlerinin fiyatlarının düşmesi, bir malın arz eğrisinin sağa doğru kaymasına neden olur.
Alıcıların, satıcıların, mal ve hizmetler ile üretim faktörlerinin hiçbir ek maliyete katlanmadan tam bir hareket serbestliğine sahip olmaları tam rekabet piyasası özelliklerinden mobiliteyi ifade eder.
Örümcek Ağı Teoremine göre, herhangi bir nedenle piyasa dengesi bozulduğunda, gittikçe dengeye yönelen dalgalanmalar sonucu piyasa dengesinin kendiliğinden oluşması talep eğrisi arz eğrisinden daha yatıksa sözkonusudur.
King Kanununa göre, tarım sektöründe çok ürün elde edilen yıllarda satış hasılatının azalmasının nedeni tarım ürünleri talep esnekliğinin 1 'den küçük olması.
Bir firmanın üretim ölçeğinin büyümesi:
Hem hammadde hem de mamul madde taşıması için yapılacak giderlerin azalmasına
Birim başına düşen yönetim giderlerinin azalmasına
İşçiler arasındaki iş bölümü ve uzmanlaşmanın artmasına
Sabit faktör giderlerindeki artışın, üretim ölçeğindeki artışın altında kalmasına neden olur.
Hammadde harcamaları değişir maliyettir.
Tam rekabet piyasasında bir firmanın kapanma noktasını
Ortalama değişir maliyet=Fiyat
gösterir.
Tam rekabet piyasasında marjinal gelir fiyata eşittir.
Oligopolcu firmaların ürettiği mallar birbirlerini ikame edebilen mallarsa ortaya çıkan piyasa türüne noksan oligopol denir.
Birden fazla sayıda firma tarafından üretilen ve birbirlerini büyük ölçüde veya tam olarak ikame eden bazı malların, birbirinden farklı ya da farklıymış gibi gösterilmesi sonucu her firmanın belirli bir alıcı kitlesine sahip olabildiği piyasalara tekelci rekabet denir.
Arz esnekliğinin sıfır (minimum) olduğu durumda ekonomik rant maksimumdur.
Bir maldan bir birim daha fazla üretmek için öteki malın üretiminden ne kadar fedakarlık etmek gerektiğini gösteren orana marjinal dönüşüm oranı denir.
Hiç kimsenin refahını azaltmaksızın bazı bireylerin refahını artıran her türlü değişikliğin toplum refahını artırması pareto optimalite kriterini ifade eder.
Tüm ekonomik birimlerin kendi çıkarlarını maksimize etmek için uğraşmaları homo economicus ekonomi bilimi varsayımıdır.
Eş marjinal fayda ilkesi varsayımları: Belirli dönemde piyasadaki tüm mal ve hizmetlerin fiyatının sabit olduğu, Tüketicinin incelenen dönemdeki gelirinin sabit olduğu, Tüketicinin kendisine en yüksek faydayı sağlayacak mal demetini seçtiği, Tüketicinin her mal ve hizmetin marjinal faydasını bildiği,
Toplam fiziki ürünün maksimum olduğu noktada marjinal fiziki ürün sıfırdır.
Denge fiyatı 70 TL iken herhangi bir malı 135 TL'den almaya razı olan bir tüketicinin sağlayacağı tüketici rantı 65 TL'dir. 135-70=65
Herhangi bir malın talep miktarı arttığında, arzında da aynı miktarda bir azalış meydana gelirse piyasa fiyatı yükselir.
Bir piyasada herhangi bir malın talebinin arzından fazla olması durumunda ortaya çıkan talep fazlasının, fiyatları enflasyonist baskı yaratacak ölçüde artırmasını önlemek amacıyla devletin ekonomiye müdahale ederek söz konusu malın fiyatını yasalarla sınırlamasına tavan fiyat uygulaması denir.
Tam rekabet piyasasındaki bir firmanın toplam gelirinin toplam maliyetine eşit olduğu durumda firma başabaş noktasındadır.
Tekel piyasasındaki bir firmanın ürettiği mallara ilişkin fiyat farklılaştırması yapabilmesi için gerekli koşullar: Piyasayı alt piyasalara ayırırken önemli bir marjinal maliyetin çıkmaması. Firmaların en azından ilgili malı görünüşte değiştirerek farklı yerlerde farklı fiyattan satması. İlgili malın piyasanın her bölümünde farklı talep esnekliklerine sahip olması. Malın satıldığı piyasanın bölümlü olması.
Pareto optimalitesi koşulunun sağlanabilmesi için tam rekabet piyasa türünün geçerli olması gerekir.
Toplam fiziki ürün miktarı 1260 birim, kullanılan değişken girdi miktarı 30 birim ise ortalama fiziki ürün 42 dir. 1260/30=42
Üretim için sadece iki girdinin kullanıldığı ve bu iki girdinin de değişken olduğu durumda, aynı toplam ürün miktarını sağlamaya imkan verecek girdi bileşimlerinin geometrik yerlerini birleştiren eğrilere eş ürün eğrisi denir.
Fiyatı 750 TL olan bir mal, bir günde 60 birim talep edilirken, fiyatı 650 TL'ye düştüğünde talep edilen miktar 70 birime yükseliyorsa talebin fiyat esnekliği 1,25 tir.
Engel yasasında tüketicilerin geliri arttıkça:
Giyim harcamaları gelirle aynı oranda artar. Gıda harcamalarının toplam harcama içindeki oranı azalır. Kültürel harcamalar gelir artışından daha hızlı artar. Barınma harcamaları gelirle aynı oranda artar. Sağlık ve likse yönelik harcamalar gelir artışından daha hızlı artar.
İlgili malın fiyatındaki değişme, arz edilen miktarı kesinlikle etkilemiyorsa, arz esnekliği sıfırdır. e=0
Belli bir dönemde, bir ülke vatandaşlarının sahip oldukları üretim faktörleri kullanılarak üretilmiş bütün nihai mal ve hizmetlerin piyasa fiyatları ile hesaplanmış değerine gayri safi milli hasıla denir.
1987'nin sabit fiyatlarıyla gayri safi milli hasıla(GSMH) 1997'de 300 trilyon TL, 1998'de 324 trilyon TL ise, 1998 yılı ekonomik büyüme hızı %8 dir. (324-300)/300=8
Bireylerin tüketim harcamalarını etkileyen faktörler: Reel faiz oranları, Harcanabilir gelir, Hanehalkı yaş ortalaması, Gelecekte beklenen gelir
Marjinal tüketim eğilimi 0,70 olan bir ekonomide marjinal tasarruf rğilimi 0,30 dur. Marjinal tasarruf eğilimi=1-marjinal tüketim eğilimi
Otonom tüketim 12 katrilyon TL, otonom yatırım 9 katrilyon TL, marjinal tüketim eğilimi 0,8 ise bu ekonomideki milli gelir denge düzeyi 105 katrilyon TL'dir. Y=(12+0,8.Y)+9
Dış ticaretin varolduğu bir ekonomide dış ticaret çarpanı 1 marjinal tasarruf eğilimi+marjinal ithalat eğilimi)
Mal olarak ele alındığında hemen hemen hiç değeri olmayan , ancak üzerinde yazılı miktar kadar bir değer taşıyan paraya itibari para denir.
Ani mevduat çıkışlarını karşılamak ve karlı yatırım fırsatlarını değerlendirebilmek amacıyla bir emniyet unsuru olarak bankaların ellerinde tuttukları rezervlere serbest rezervler denir.
Talep enflasyonuna yol açan nedenler: Kamu harcamalarının artması, Dış ülkelerde reel gelirin artması, Para arzının artması, Dış ülkelerin fiyatlar genel düzeyinin yükselmesi
Ekonomide fiyat artışları yanında üretimin azalmasına stagflasyon denir.
Fonksiyonel gelir dağılımına göre, girişimcinin üretim faaliyetleri sonucu elde ettiği gelir kardır.
Gelecekteki bir tarihte teslim için bugünden satın alınan veya satılan işlem için öngörülen döviz kuru Forward döviz kuru denir.
Eş anlı konjonktür göstergeleri: Sanayi üretim endeksi, Tarım dışı sektörlerde ödenen ücretler, İmalat ve ticaret sektörlerindeki satış hacmi, Kişisel gelir.
Keynesyen teoriye göre ekonomik konjonktürün itici gücü gelecekteki satışlara ve kara ilişkin bekleyişlerdir.
İşgücündeki 15 birimlik artış hasılada 60 birimlik bir artışa yol açıyorsa emeğin marjinal verimi 4 tür. 60/15=4
Bir ekonomide kısa dönemde geçici olarak meydana gelen şokların uzun dönem dengesini bozması, ancak durum yeniden normale döndüğünde ekonominin eski uzun dönem dengesine dönememesine Hysteresis hipotezi denir.
İki ayrı üreticinin eşürün eğrilerinin birbirlerine teğet oldukları noktaları birleştiren eğriye etkin üretim eğrisi denir.
Reel ekonomik dalgalanmalar teorisini savunan iktisatçılara göre, ekonomide yaşanan şokların kaynağı teknolojik değişmelerdir.
Akım değişkenleri: Tüketim, Yatırım, İhracat, Üretim.
Para arzı akım değişkeni değildir.
1998 yılında nominal GSMH 16 katrilyon TL, Fiyat endeksi 125 ise 1998 yılı reel GSMH değeri 12,8 katrilyon TL dir. Reel GSMH=Nominal GSMH*100/Fiyat endeksi=16*100/125=12,8
Bir ekonominin belirli bir dönemindeki başarısının ölçülmesinde kullanılan temel kıstaslar: Enflasyon oranı, Büyüme hızı, İşsizlik oranı.
Otonom yatırım kararını etkileyen etmenler: Reel faiz oranı, Sermayenin marjinal etkinliği, Alternatif yatırım türlerinin getirileri, Amortisman yatırımlarına duyulan ihtiyaç
Milli gelir 800 trilyon TL, Otonom ithalat 250 trilyon TL, Marjinal ithalat eğilimi 0,65 ise toplam ithalat 770 trilyon TLdir. M=250+0,65*800=770
Bir ekonomideki bazı bireylerin planlanan tasarrufları artırma girişimlerinin ve daha fazla tasarruf yapma arzularının milli geliri ve dolayısıyla cari toplam tasarrufları aşağıya çekme olgusuna tasarruf paradoksu denir.
Toplam arz eğrisini kaydıran fiyat dışı etmenler: verimlilikteki değişmeler, girdi fiyatlarındaki değişmeler, kamu düzenlemeleri, kurumlar vergisi ve sübvansiyonlar
Paranın, mal ve hizmetlerin satın alınmasında kullanılmak üzere satın alma gücünü elde tutma olanağı sağlaması para fonksiyonlarından değer biriktirme aracı olma'yı ifade eder.
LM nin keynesyen bölgesinde (yatay) milli geliri arttırabilmek için maliye politikası daha etkin olacaktır.
AÖF 2.Sınıf İktisat Teorisi 2007 Ara Sınav Soruları
________________________________________
1.Aylık gelirin değişmesi nasıl değişkendir?
Akım değişken
2.Çok sayıda satıcı karşısında tek alıcının olduğu piyasa türü aşağıdakilerden hangisidir?
Monopson
3.Malın fiyatında % 20 oranında bir artış olduğunda X malı talebinde % 10’luk bir azalış gerçekleşiyorsa bu mal için talebin gelir esnekliği kaçtır?
0.5**
4.Tam rekabet piyasasında alıcı ve satıcıların piyasa hakkında tam bilgiye sahip olması aşağıdakilerden hangisidir?
Şeffaflık
5.Üretim Miktarı Toplam Maliyet
1 100
2 180
3 240
4 280
5 310
Yukarıdaki tabloya göre 5. birimin marjinal maliyeti kaçtır?
80 b. 60 c. 40 d. 30*** e. 10
6.Bir önceki sorudan hareketle 4. birimin ortalama maliyeti kaçtır?
100
90
80
70***
10
7.Talep eğrisi yatay eksene paralel ise esneklik değeri aşağıdakilerden hangisidir?
e=∞**
8.Çapraz talep enseliği e<0 ise hangi mallardır?
Tamamlayıcı mallar**
9.Diş macunu aşağıdaki piyasa türlerinden hangisine örnektir?
Monopolcü rekabet
10.(üretim imkanları eğrisinin olduğu soru bu)
Yukarıdaki grafiğe göre hangi noktada üretim imkansızdır?
a.D1 b. D2 c. D3 d. D4 e. D5***
11.Yukarıdaki grafiğe göre etkin üretimin sağlanamadığı nokta aşağıdakilerden hangisidir?
a. X1Y3 b.X2Y2 c.X2Y1** d. X3Y1 e. X2Y3
12.Aşağıdakilerden hangisi eş ürün eğrilerinin özelliklerinden biri değildir?
-Eş ürün eğrisi üzerindeki her noktanın farklı üretim düzeyini göstermesi**
13.Aşağıdakilerden hangisi Hicks analizinin varsayımlarından biridir?
Gelir ve İkame etkisi**
14.Otobüs tarifelerinde yolcuların öğrenci ve tam olarak ayrılması aşağıdakilerden hangisini ifade eder?
Fiyat farklılaştırması**
15.Aşağıdakilerden hangisi Marjinal Ürün Değerini ifade etmektedir?
Marjinal fiziki ürün x Fiyat**
16.Qd=(Px,…Pn,G,Z) Fonksiyonda yer olan Px nasıl bir değişkendir?
Bağımsız değişken**
17.Negatif dışsal ekonomilerin varlığında aşağıdakilerden hangisi ortaya çıkar?
-Uzun dönem ortalama maliyet eğrisi yukarı kayar
18.Aşağıdakilerden hangisi negatif dışsallığın sonuçları arasında yer alır?
Çevre kirliliğinin artması***
19.Kartelde karın artması için aşağıdakilerden hangisi yapılmaz?
Rekabeti teşvik etmek**
20.Aşağıdakilerden hangisi fiyat liderliği türlerinden biri değildir?
Edgeworth liderliği**
21.MRP > MEI ise aşağıdakilerden hangisi gerçekleşir?
Toplam kar artar**
22.Tam rekabet piyasasında kısa dönem arz eğrisi aşağıdakilerden hangisidir?
Marjinal maliyet eğrisinin ortalama değişken maliyet eğrisi üzerinde kalan kısmı**
23.Eş maliyet doğrusunun eş ürün eğrisine teğet olduğu noktada aşağıdakilerden hangisi gerçekleşir ?
Optimal girdi kullanımı***
24.İkamenin mümkün olmaması durumunda farksızlık eğrisinin şekli için aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
Dik ve eksenlere paralel ***
25.Artan marjinal ikame (MRS) durumunda farksızlık eğrisinin alacağı şekil nasıldır?
Orjine göre iç bükey bir eğri***
26.Aşağıdakilerden hangisi A ve B gibi iki tüketici ile x ve y gibi iki mal için tüketiciler arası denge koşulunu gösterir?(MRS= Marjinal ikame oranı, MRTS= Marjinal teknik ikame oranı, P=x ve y mallarına ilişkin fiyatlar, MU= Marjinal faydayı, TU= Toplam faydayı göstermektedir)
MRSA yx = MRSByx = – Px / Py***
27.Toplam marjinal fayda fonksiyonları birlikte düşünüldüğünde, toplam faydanın maksimum olduğu noktada marjinal fayda nasıldır?
Sıfırdır**
28.Girdi fiyatları sabitken üreticilerin katlandığı maliyetler artarsa maliyet kısıtını nasıl etkiler?
Paralel olarak sağa kayar**
29.Monopolcü firmanın ortalama gelir eğrisi aşağıdakilerden hangisine eşittir?
Piyasa talebine***
30.İşgücü fiyatını belirlerken farksızlık eğrisi kullanıldığında toplam parasal gelir doğrusunun eğimi neye eşittir?
Piyasada geçerli olan ücret***
1-) Bağımsız değişkenin bir birimi başına hesaplanan toplam değere ne ad verilir?
A) Marjinal değer
B) Toplam değer
C) Ortalama değer*
D) Envanter değeri
E) Muhasebe değeri
2-) Faydanın belli sayılarla ifade edilecek biçimde ölçülmesinin olanaksız olduğunu savunan fayda kuramı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Kardinal fayda yaklaşımı
B) Sayısalcı fayda yaklaşımı
C) Klasik fayda yaklaşımı
D) Ordinal fayda yaklaşımı*
E) Keynesyen fayda yaklaşımı
3-) Bir malın fiyatının sürekli değişmesi durumunda ortaya çıkan denge noktalarının geometrik yerine ne ad verilir?
A) Bireysel talep eğrisi
B) Fiyat tüketim eğrisi*
C) Gelir tüketim eğrisi
D) Engel eğrisi
E) Farksızlık eğrisi
4-) Gelir esneklik değeri 0,2 olan bir mal için aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
A) Lüks maldır.
B) Giffen maldır.
C) Tamamlayıcı maldır.
D) Zorunlu maldır.*
E) Düşük maldır.
5-) Girdiler arasında artan marjinal teknik ikame oranı söz konusu olduğunda eş ürün eğrilerinin şekli için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) Orijine göre içbükey eğrilerdir*
B) Orijine göre dışbükey eğrilerdir.
C) Eksenlere paralel 90° ‘lik açı çizen eğrilerdir.
D) Eksenleri kesen doğrusal eğrilerdir.
E) Artan eğimli eğrilerdir.
6-) Marjinal maliyet ve ortalama maliyet eğrilerinin önce azalan sonra artan bir seyir izlemesinin nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) Azalan marjinal fayda
B) Azalan marjinal ikame oranı
C) Azalan marjinal teknik ikame oranı
D) Artan marjinal teknik ikame oranı
E) Değişen verimler yasası *
7-) Tam rekabet piyasasındaki bir firmanın kısa dönem arz eğrisi için aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
A) Marjinal maliyet eğrisinin ortalama sabit maliyeti aştığı bölgedeki kısmı
B) Marjinal maliyet eğrisinin ortalama değişken maliyeti aştığı kısmı*
C) Ortalama maliyet eğrisinin marjinal maliyeti aştığı kısmı
D) Marjinal maliyet eğrisinin toplam maliyeti aştığı kısmı
E) Toplam maliyet eğrisinin ortalama değişken maliyeti aştığı kısmı
8-) Bir piyasada çok büyük sayıda satıcı karşısında sadece bir alıcının bulunması durumunda ortaya çıkan piyasa türüne ne ad verilir?
A) Monopson *
B) Monopol
C) Tam rekabet
D) Düopson
E) Oligopson
9-) Birbirini etkileyebilecek kadar az sayıda satıcının sonsuz sayıda alıcıyla karşı karşıya geldiği piyasa aşağıdakilerden hangisidir?
A) Monopol
B) Tam rekabet
C) Monopolcü rekabet
D) Oligopol *
E) Düopol
10-) Aşağıdakilerden hangisi girdi piyasasındaki firmanın girdi talebinin türetilmiş talep olarak nitelendirilmesinin nedenidir?
A) Faktör fiyatı girdilerin arz ve talebine bağlıdır.
B) Firmanın girdi talebi üreteceği mal ve hizmetin satışına bağlıdır.*
C) Optimal girdi bileşimi firmanın üretim miktarına ve girdilerin fiyatlarına bağlıdır.
D) Firmanın marjinal ürün hasılatı marjinal ürün ile marjinal hasılatın çarpımına bağlıdır.
E) Faktör talebi en yüksek ücret düzeyine bağlıdır.
11-) Üretim imkanları eğrisinin orijine göre içbükey olmasının nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) Her iki mala ilişkin üretim fonksiyonunun ölçeğe göre azalan getiriye sahip olması *
B) Her iki mala ilişkin üretim fonksiyonunun ölçeğe göre artan getiriye sahip olması
C) Her iki mala ilişkin üretim fonksiyonunun ölçeğe göre sabit getiriye sahip olması
D) Her iki mala ilişkin üretim fonksiyonunun ölçeğe göre önce artan sonra azalan getiriye sahip olması
E) Her iki mala ilişkin üretim fonksiyonunun önce azalan sonra artan getiriye sahip olması
12-) Aşağıdakilerden hangisi mikro iktisadın ilgi alanına girmez?
A) Gıda malları fiyatı
B) Bireysel sanayiler ve işletmelerde üretim
C) İşsizlik*
D) Firma kârı
E) Tüketici faydası
13-) Kişisel gelirden kişisel vergilerin çıkarılmasıyla aşağıdakilerden hangisi elde edilir?
A) Net milli hasıla
B) Harcanabilir gelir *
C) Ulusal gelir
D) Gayri safi milli hasıla
E) Gayri safi yurtiçi hasıla
14-) Aşağıdakilerden hangisi ekonominin sahip olduğu bütün üretim faktörlerinin tam olarak istihdam edilmesi durumunda üreteceği çıktıdır?
A) Fiili çıktı
B) Cari çıktı
C) GSYİH Deflatörü
D) Potansiyel GSYİH*
E) Fiili GSYİH
15-) Reel değişkenlerin para arzından bağımsız olarak belirlenmesine ne ad verilir?
A) Para aldanımı
B) Say yasası
C) Klasik dikotomi*
D) Okun yasası
E) Para ikamesi
16-) Klasik modele göre emeğin marjinal verimi reel ücreti aştığı sürece firma aşağıdakilerden hangisini arttırmaya devam eder?
A) İstihdamı *
B) Reel ücreti
C) Zararı
D) Ortalama maliyeti
E) Malın fiyatını
17-) Keynesçi sistemde yatırım-tasarruf eşitliği modeline göre aşağıdakilerden hangisi enjeksiyonlardan biridir?
A) Tasarruf
B) Vergi
C) Zorunlu tasarruflar
D) İthalat
E) Kamu harcamaları *
18-) Ortalama tüketim eğilimi marjinal tüketim eğiliminden ne kadar büyüktür?
A) c kadar
B) 1 + i kadar
C) C0/YD kadar*
D) 1 + c kadar
E) YD kadar
19-) Aşağıdakilerden hangisi tüketim harcamalarının bireylerin elde etmeyi umdukları uzun dönem ortalama veya sürekli gelire bağlı olduğunu ifade eder?
A) Yaşam boyu gelir hipotezi
B) Sürekli gelir hipotezi *
C) Göreli gelir hipotezi
D) Nispi gelir hipotezi
E) Zamanlararası optimizasyon modeli
20-) Marjinal q ve ortalama q değerlerinin eşit olması durumunda aşağıdakilerden hangisi geçerlidir?
A) Ölçeğe göre artan getiri
B) Ölçeğe göre azalan getiri
C) Ölçeğe göre yükselen getiri
D) Ölçeğe göre sabit getiri *
E) Ölçeğe göre negatif getiri
21-) Piyasanın taraflarından birisinin diğerlerinin sahip olmadığı bilgiye sahip olması nedeniyle diğerlerini olumsuz bir şekilde etkileyecek bir tercihte bulunmasına ne ad verilir?
A) Para aldanımı
B) Ters seçim *
C) Kredi tayınlaması
D) Ahlaki tehlike
E) Kötü niyet
22-) Mal ve hizmet satın almak amacıyla para tutulmasına ne ad verilir?
A) İşlem güdüsüyle para talebi *
B) İhtiyat güdüsüyle para talebi
C) Spekülasyon güdüsüyle para talebi
D) Güvence güdüsüyle para talebi
E) Finansal fırsatlar için para talebi
23-) Para talebi eğrisinin yatay eksene paralel olan kısmına ya da insanların düşük bir faiz oranında sınırsız para tutmak istemelerine ne ad verilir?
A) Dışlama etkisi
B) Ricardo eşitliği
C) Okun yasası
D) Likidite tuzağı*
E) Klasik dikotomi
24-) Aşağıdakilerden hangisi IS eğrisinin sağa kaymasına neden olmaz?
A) Servet artışı
B) İş hayatına ilişkin olumlu bekleyişler
C) Yatırım teşvikleri ve olumlu şoklar
D) Transfer harcamaları artışı
E) Kamu harcamaları azalışı*
25-) Aşağıdakilerden hangisinde LM eğrisinin eğimini belirleyen unsurlar birlikte ve doğru olarak verilmiştir?
A) Yatırım talebinin faize duyarlılığı ve çarpan katsayısı
B) Yatırım talebinin faize duyarlılığı ve çoğaltan katsayısı
C) Yatırım talebinin faize ve gelire duyarlılığı
D) Para talebinin faize ve gelire duyarlılığı *
E) Para arzının faize ve gelire duyarlılığı
26-) LM eğrisinin yatay bölgesinde güçlü olan politika aşağıdakilerden hangisidir?
A) Para politikası
B) Maliye politikası *
C) Dış ticaret politikası
D) Enflasyon politikası
E) Gelirler politikası
27-) Ödemeler bilançosu kalemlerinden hangisi hisse senedi, tahvil, gayrimenkul alım-satımı, borç alıp-verme ve doğrudan yatırımların net sonucunu gösterir?
A) Cari işlemler hesabı
B) Tek taraflı transferler hesabı
C) Sermaye hesabı *
D) Mal ticareti hesabı
E) Görünür ticaret
28-) Bir ülke parasındaki reel değer kaybının net ihracatı arttırdığı koşul aşağıdakilerden hangisidir?
A) Likidite tuzağı
B) Marshall-Lerner koşulu*
C) Maliyet koşulu
D) Dışlama etkisi
E) J eğrisi etkisi
29-) Daraltıcı bir maliye politikasının sonucu için aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
A) LM eğrisi ve toplam arz eğrisi sağa kayar.
B) LM eğrisi ve toplam talep eğrisi sola kayar.
C) IS eğrisi ve toplam talep eğrisi sağa kayar.
D) IS eğrisi ve toplam talep eğrisi sola kayar.*
E) IS ve LM eğrileri sola kayar.
30-) Gerçekleşen fiyat düzeyi beklenenden yüksek ise aşağıdakilerden hangisi gerçekleşir?
A) Reel ücret hedeflenen düzeyin altına düşer.*
B) Reel ücret hedeflenen düzeyin üzerine çıkar.
C) Reel ücret hedeflenen düzeye ulaşır.
D) Nominal ücret hedeflenen düzeye ulaşır.
E) Nominal ücret hedeflenen düzeyin altına düşer.
31-) Bir ekonomide, toplam talebin tam istihdamı yaratmada yetersiz olduğu zaman ortaya çıkan durgunluklar sonucu oluşan işsizliğe ne ad verilir?
A) Reel ücret işsizliği
B) Friksiyonel işsizlik
C) Yapısal işsizlik
D) Gizli işsizlik
E) Konjonktürel işsizlik*
32-) İnsanların beklentilerini, geçmiş deneyimler ve mevcut politika ve olayların etkileri hakkındaki öngörülerine dayandırarak oluşturmalarına ne ad verilir?
A) Uyucu beklentiler
B) Friksiyonel işsizlik
C) Adaptive beklenti
D) Rasyonel beklentiler*
E) Klasik beklentiler
33-) Aşağıdakilerden hangisi büyümenin kaynakları arasında yer almaz?
A) Sermaye birikimi
B) Teknolojik gelişme
C) Dış ticaret açığı *
D) Toplam faktör verimliliği
E) İşgücünde artış
34-) Teknolojik gelişmenin olmadığı bir ekonomide kişi başına emek ve sermayenin değişmediği ekonomik duruma ne ad verilir?
A) Tasarruf paradoksu
B) Durağan durum
C) Mali sürüklenme
D) Dışlama etkisi
E) Likidite tuzağı
35-) Reel konjonktür dalgaları modeline göre kısa dönemde dalgalanmaların nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) Tüketimdeki geçici şoklar
B) Yatırımdaki geçici şoklar
C) Transfer harcamalarındaki geçici şoklar
D) Kamu harcamalarındaki geçiçi şoklar
E) Üretkenlikteki geçici şoklar
36-) Vergileri azaltarak kamu finansmanının borçlanma ile sağlanmasının özel sektör harcamalarını etkilememesini aşağıdakilerden hangisi açıklar?
A) Dışlama etkisi
B) Likidite tuzağı
C) Ricardo eşitliği
D) Reel balans etkisi
E) Faiz etkisi
İKTİSAT TEORİSİ GENEL NOTLAR-3
• Üretim için sadece iki girdinin kullanıldığı ve bu iki girdinin de değişken olduğu durumda, aynı toplam ürün miktarını sağlamaya imkan verecek girdi bileşimlerinin geometrik yerlerini birleştiren eğrilere eş ürün eğrisi denir.
• Fiyatı 750 TL olan bir mal, bir günde 60 birim talep edilirken, fiyatı 650 TL'ye düştüğünde talep edilen miktar 70 birime yükseliyorsa talebin fiyat esnekliği 1,25 tir.
• Engel yasasında tüketicilerin geliri arttıkça:
Giyim harcamaları gelirle aynı oranda artar. Gıda harcamalarının toplam harcama içindeki oranı azalır. Kültürel harcamalar gelir artışından daha hızlı artar. Barınma harcamaları gelirle aynı oranda artar. Sağlık ve likse yönelik harcamalar gelir artışından daha hızlı artar.
• İlgili malın fiyatındaki değişme, arz edilen miktarı kesinlikle etkilemiyorsa, arz esnekliği sıfırdır. e=0
• Belli bir dönemde, bir ülke vatandaşlarının sahip oldukları üretim faktörleri kullanılarak üretilmiş bütün nihai mal ve hizmetlerin piyasa fiyatları ile hesaplanmış değerine gayri safi milli hasıla denir.
• 1987'nin sabit fiyatlarıyla gayri safi milli hasıla(GSMH) 1997'de 300 trilyon TL, 1998'de 324 trilyon TL ise, 1998 yılı ekonomik büyüme hızı %8 dir. (324-300)/300=8
• Bireylerin tüketim harcamalarını etkileyen faktörler: Reel faiz oranları, Harcanabilir gelir, Hanehalkı yaş ortalaması, Gelecekte beklenen gelir
• Marjinal tüketim eğilimi 0,70 olan bir ekonomide marjinal tasarruf rğilimi 0,30 dur. Marjinal tasarruf eğilimi=1-marjinal tüketim eğilimi
• Otonom tüketim 12 katrilyon TL, otonom yatırım 9 katrilyon TL, marjinal tüketim eğilimi 0,8 ise bu ekonomideki milli gelir denge düzeyi 105 katrilyon TL'dir. Y=(12+0,8.Y)+9
• Dış ticaretin varolduğu bir ekonomide dış ticaret çarpanı 1:(marjinal tasarruf eğilimi+marjinal ithalat eğilimi)
• Mal olarak ele alındığında hemen hemen hiç değeri olmayan , ancak üzerinde yazılı miktar kadar bir değer taşıyan paraya itibari para denir.
• Ani mevduat çıkışlarını karşılamak ve karlı yatırım fırsatlarını değerlendirebilmek amacıyla bir emniyet unsuru olarak bankaların ellerinde tuttukları rezervlere serbest rezervler denir.
• Talep enflasyonuna yol açan nedenler: Kamu harcamalarının artması, Dış ülkelerde reel gelirin artması, Para arzının artması, Dış ülkelerin fiyatlar genel düzeyinin yükselmesi
• Ekonomide fiyat artışları yanında üretimin azalmasına stagflasyon denir.
• Fonksiyonel gelir dağılımına göre, girişimcinin üretim faaliyetleri sonucu elde ettiği gelir kardır.
• Gelecekteki bir tarihte teslim için bugünden satın alınan veya satılan işlem için öngörülen döviz kuru Forward döviz kuru denir.
• Eş anlı konjonktür göstergeleri: Sanayi üretim endeksi, Tarım dışı sektörlerde ödenen ücretler, İmalat ve ticaret sektörlerindeki satış hacmi, Kişisel gelir.
• Keynesyen teoriye göre ekonomik konjonktürün itici gücü gelecekteki satışlara ve kara ilişkin bekleyişlerdir.
• İşgücündeki 15 birimlik artış hasılada 60 birimlik bir artışa yol açıyorsa emeğin marjinal verimi 4 tür. 60/15=4
• Bir ekonomide kısa dönemde geçici olarak meydana gelen şokların uzun dönem dengesini bozması, ancak durum yeniden normale döndüğünde ekonominin eski uzun dönem dengesine dönememesine Hysteresis hipotezi denir.
• İki ayrı üreticinin eşürün eğrilerinin birbirlerine teğet oldukları noktaları birleştiren eğriye etkin üretim eğrisi denir.
• Reel ekonomik dalgalanmalar teorisini savunan iktisatçılara göre, ekonomide yaşanan şokların kaynağı teknolojik değişmelerdir.
• Akım değişkenleri: Tüketim, Yatırım, İhracat, Üretim.
Para arzı akım değişkeni değildir.
• 1998 yılında nominal GSMH 16 katrilyon TL, Fiyat endeksi 125 ise 1998 yılı reel GSMH değeri 12,8 katrilyon TL dir. Reel GSMH=Nominal GSMH*100/Fiyat ekdeksi=16*100/125=12,8
• Bir ekonominin belirli bir dönemindeki başarısının ölçülmesinde kullanılan temel kıstaslar: Enflasyon oranı, Büyüme hızı, İşsizlik oranı.
• Otonom yatırım kararını etkileyen etmenler: Reel faiz oranı, Sermayenin marjinal etkinliği, Alternatif yatırım türlerinin getirileri, Amortisman yatırımlarına duyulan ihtiyaç
• Milli gelir 800 trilyon TL, Otonom ithalat 250 trilyon TL, Marjinal ithalat eğilimi 0,65 ise toplam ithalat 770 trilyon TLdir. M=250+0,65*800=770
• Bir ekonomideki bazı bireylerin planlanan tasarrufları artırma girişimlerinin ve daha fazla tasarruf yapma arzularının milli geliri ve dolayısıyla cari toplam tasarrufları aşağıya çekme olgusuna tasarruf paradoksu denir.
• Toplam arz eğrisini kaydıran fiyat dışı etmenler: verimlilikteki değişmeler, girdi fiyatlarındaki değişmeler, kamu düzenlemeleri, kurumlar vergisi ve sübvansiyonlar
• Paranın, mal ve hizmetlerin satın alınmasında kullanılmak üzere satın alma gücünü elde tutma olanağı sağlaması para fonksiyonlarından değer biriktirme aracı olma'yı ifade eder.
• LM nin keynesyen bölgesinde (yatay) milli geliri arttırabilmek için maliye politikası daha etkin olacaktır.
• Vergilerin dahil edilmediği bir ekonomiye ait IS-LM modelinde, devletin kamu harcamalarını menkul kıymet piyasasında tahvil satarak karşılaması durumunda , artan tahvil arzı sonucu tahvil fiyatlarının düşmesi ve faiz oranlarının yükselmesi dolayısıyla yatırımların bir miktar azalmasına dışlama etkisi denir.
• Maliyet enflasyonuna yol açan faktörler: parasal ücretlerdeki artış, hammadde fiyatlarındaki artış.
• Hedeflenen reel ücret 500bin TL/saat, beklenen fiyat düzeyi %60 ve gerçekleşen fiyat düzeyi %80 iken reel ücret düzeyi 375000 TL/saattir. Nominal ücret=hedeflenen reel ücret*beklenen fiyat düzeyi
Reel ücret=hedeflenen reel ücret*beklenen fiyat düzeyi/gerçekleşen fiyat düzeyi=500000*60/80=375000
• Eşdeğer üretim faktörlerine, üretime aynı katkıyı yapmalarına karşın farklı ödeme yapılmasına ekonomik ayırım denir.
• Cari hesap açığı+net sermaye girişi=0 eşitliği bir ülkenin ödemeler bilançosunun her durumda dengede olduğunu gösterir.
• Monetarist konjonktür teorisine göre, ekonomik dalgalanmalara neden olan temel faktör para arzındaki dalgalanmalardır.
• Solow büyüme modeline göre, durağan durumda işçi başına sermayedeki ve hasıladaki değişme oranı sıfıra eşittir.
• Ekonomik büyüme kaynakları: İşgücündeki artış, sermaye birikimindeki artış, teknolojik gelişmeler ekonomik büyümenin kaynakları arasında yer alır.
• Tam istihdamda talep edilen mal ve hizmet miktarının ekonominin tam istihdam kapasitesini aşmasına enflasyonist açık denir.
Kaydol:
Kayıt Yorumları (Atom)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder